Jan Ingenhousz (8 Aralık 1730, Breda – 7 Eylül 1799, Bowood House, Wiltshire, İngiltere), Hollandalı fizyolog, botanikçi ve kimyagerdi. En çok fotosentez sürecini keşfetmesiyle tanınır. Bitkilerin ışıkta karbondioksiti tükettiğini ve oksijen ürettiğini göstermiştir.
Ingenhousz, Breda'da, Hollanda'da zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük yaşlardan itibaren bilime büyük ilgi duydu ve daha sonra Leuven Üniversitesi'nde tıp okudu. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra, İngiltere'ye giderek burada önde gelen bilim insanlarıyla tanıştı ve araştırmalarına devam etti.
Ingenhousz, İngiltere'de Sir John Pringle'ın dikkatini çekti ve onun aracılığıyla Kraliçe Maria Theresa'nın daveti üzerine Viyana'ya gitti. Burada, Kraliçe Maria Theresa'nın ailesini çiçek hastalığı'ndan korumakla görevlendirildi. Ingenhousz, aşılamada büyük başarı gösterdi ve bu başarısı ona Avrupa çapında ün kazandırdı.
Viyana'daki görevinden sonra, Ingenhousz bilimsel araştırmalarına yoğunlaştı ve bitki fizyolojisi üzerine önemli çalışmalar yaptı.
Ingenhousz'un en önemli katkısı, fotosentez sürecinin aydınlatılmasına yönelik yaptığı keşiflerdir. 1779'da yayınladığı "Experiments upon Vegetables, Discovering Their Great Power of Purifying the Common Air in the Sunshine and of Injuring it in the Shade and at Night" adlı eserinde, bitkilerin güneş ışığı altında havayı temizlediğini, karanlıkta ise havayı kirlettiğini açıkladı. Bu, bitkilerin ışık enerjisini kullanarak karbondioksiti tükettiği ve oksijen ürettiği fotosentez sürecinin ilk bilimsel kanıtıydı.
Ingenhousz ayrıca, fotosentez hızının ışığın yoğunluğuna ve sıcaklığa bağlı olduğunu da göstermiştir. Bu bulguları, bitki fizyolojisi alanında devrim yaratmış ve modern fotosentez araştırmalarının temelini oluşturmuştur.
Fotosentez alanındaki çalışmalarının yanı sıra, Ingenhousz elektrik, ısı iletimi ve kimyasal reaksiyonlar gibi farklı konularda da araştırmalar yapmıştır. Özellikle, kömür tozunun neden olduğu patlamaları önlemeye yönelik çalışmaları, madencilik endüstrisi için büyük önem taşımıştır.
Jan Ingenhousz, 7 Eylül 1799'da Bowood House, Wiltshire, İngiltere'de hayatını kaybetmiştir. Fotosentez hakkındaki keşifleri, bitki fizyolojisi ve ekoloji alanlarında derin bir etki yaratmış ve modern bilimsel araştırmaların yolunu açmıştır. Ingenhousz, bilim tarihindeki en önemli bitki fizyologlarından biri olarak kabul edilir.